شمع موتور (Spark Plug) یکی از مهم‌ترین قطعات در سیستم احتراق خودرو است. این قطعه کوچک ولی حیاتی، وظیفه دارد مخلوط سوخت و هوا را در سیلندر با جرقه الکتریکی مشتعل کند. بدون شمع سالم و قوی، احتراق ناقص یا اصلاً اتفاق نمی‌افتد و موتور دچار کاهش قدرت، افزایش مصرف سوخت و حتی بد روشن شدن می‌شود.
شمع، آخرین بخش از سیستم برق خودروست که مستقیماً با قلب موتور یعنی محفظه احتراق در تماس است.
عملکرد شمع چگونه است؟شمع موتور یک جرقه الکتریکی با ولتاژ بسیار بالا (بین 10 تا 40 هزار ولت) درون سیلندر ایجاد می‌کند. این جرقه زمانی ایجاد می‌شود که کوئل، برق را به شمع منتقل کند. مخلوط فشرده‌شده‌ی بنزین و هوا با این جرقه آتش می‌گیرد و انفجار حاصل، پیستون را به پایین هل می‌دهد.
این اتفاق در هر سیلندر، چندین بار در ثانیه رخ می‌دهد؛ بنابراین، شمع‌ها باید در شرایط سخت، دقیق و قابل‌اعتماد عمل کنند.
اجزای اصلی شمع موتورالکترود مرکزی (Center Electrode):
هدایت‌کننده جرقه از داخل شمع به نوک آن.
الکترود منفی یا زمین (Ground Electrode):
در فاصله‌ای بسیار نزدیک از نوک شمع قرار دارد و محل اصلی جرقه زدن است.
عایق سرامیکی:
محافظ ولتاژ بالا و جلوگیری از نشت جریان.
بدنه فلزی:
محل نصب در سر سیلندر و انتقال حرارت به موتور.
انواع شمع موتورشمعها بر اساس جنس الکترود و نوع عملکرد به چند دسته تقسیم می‌شوند:
ارزان، عمر کم‌تر، مناسب خودروهای اقتصادی.
عمر متوسط: حدود 20٬000 تا 30٬000 کیلومتر
دارای الکترود مرکزی از جنس پلاتین، جرقه دقیق‌تر و دوام بالاتر.
عمر متوسط: حدود 60٬000 تا 90٬000 کیلومتر
از ایریدیوم، یکی از سخت‌ترین فلزات دنیا ساخته شده. عملکرد دقیق‌تر، دوام بالا و کاهش مصرف سوخت.
عمر متوسط: بالای 100٬000 کیلومتر
طراحی خاص برای تمرکز جرقه در نقطه مشخص، مناسب موتورهای پرقدرت یا توربوشارژ.
علائم خرابی شمع موتوراگر شمع‌ها فرسوده یا خراب باشند، معمولاً خودرو این علائم را از خود نشان می‌دهد:
روشن شدن سخت در حالت سرد
لرزش موتور در دور آرام
کاهش شتاب و عملکرد ضعیف
افزایش مصرف سوخت
استشمام بوی بنزین خام
ریپ زدن یا قطع و وصلی جرقه
دلایل خرابی زودهنگام شمعاستفاده از بنزین بی‌کیفیت
نصب شمع غیراستاندارد برای نوع موتور
تنظیم نبودن گپ (فاصله بین الکترودها)
روغن‌سوزی یا نشت روغن به محفظه احتراق
اختلال در کوئل یا سیستم جرقه‌زنی
چه زمانی باید شمع خودرو را تعویض کنیم؟زمان تعویض شمع به نوع آن و شرایط خودرو بستگی دارد. جدول زیر به‌صورت میانگین پیشنهاد می‌شود:
| نوع شمع | بازه پیشنهادی تعویض |
|---|---|
| شمع معمولی | هر 20 تا 30 هزار کیلومتر |
| شمع پلاتینیومی | هر 60 تا 90 هزار کیلومتر |
| شمع ایریدیومی | هر 90 تا 120 هزار کیلومتر |
| شمع سوزنی | بر اساس مدل، بین 50 تا 100 هزار کیلومتر |
نکات مهم در خرید و تعویض شمعحتماً شمع مناسب مدل خودرو خود را انتخاب کنید (جنس، طول رزوه، گپ، میزان حرارت و ...)
از برندهای معتبر مثل NGK، Bosch، Denso، Champion و Beru استفاده کنید.
بهتر است همه‌ی شمع‌ها با هم تعویض شوند (در خودروهای چند سیلندر)
گپ (فاصله بین الکترودها) را با فیلر اندازه بگیرید و تنظیم کنید (مگر اینکه شمع از قبل تنظیم‌شده باشد)
آیا شمع روی مصرف سوخت تأثیر دارد؟کاملاً بله! شمعی که عملکرد خوبی دارد:
جرقه قوی‌تری تولید می‌کند
مخلوط سوخت را بهتر می‌سوزاند
احتراق کامل‌تری ایجاد می‌کند
در نتیجه، موتور با قدرت بیشتری کار می‌کند و مصرف سوخت نیز کاهش می‌یابد. پس اگر به دنبال کاهش مصرف سوخت و افزایش بازدهی موتور هستید، تعویض به‌موقع شمع یک راه ساده و مؤثر است.
نتیجهگیریشمع موتور نقش اساسی در عملکرد صحیح، مصرف سوخت، شتاب و عمر موتور دارد. این قطعه کوچک اما استراتژیک باید در بازه زمانی مشخص، با قطعه استاندارد و نصب درست تعویض شود. اگر به‌دنبال رانندگی نرم‌تر، استارت راحت‌تر و کاهش هزینه‌های سوخت هستید، از کیفیت شمع موتور خودرو غافل نشوید.
.
.
.
چرا از فروشگاه خاندان یدک بخریم؟
ضمانت اصالت کالا
ارسال سریع به سراسر کشور
مشاوره تخصصی رایگان قبل از خرید
بسته‌بندی ایمن و حرفه‌ای
