واترپمپ یا پمپ آب، قلب سیستم خنک‌کاری موتور است. این قطعه با نیروی مکانیکی یا الکتریکی، مایع خنک‌کننده (ضد یخ/ضد جوش) را در مسیر بسته‌ی رادیاتور، موتور و بخاری به گردش درمی‌آورد. نتیجه‌ی این کار، ثابت نگه داشتن دمای موتور و جلوگیری از داغ شدن یا یخ‌زدگی آن است.
به زبان ساده‌تر، اگر واترپمپ وظیفه‌اش را درست انجام ندهد، موتور خیلی سریع به دمای خطرناک می‌رسد و ممکن است آسیب جدی ببیند.
اجزای اصلی واترپمپیک واترپمپ استاندارد از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
بدنه اصلی (Housing) – معمولاً از آلومینیوم یا چدن ساخته می‌شود تا هم سبک باشد هم مقاوم به خوردگی.
پروانه (Impeller) – پره‌هایی که مایع را به گردش درمی‌آورند. جنس آن می‌تواند فلزی یا پلاستیکی مقاوم به حرارت باشد.
یاتاقان‌ها (Bearings) – باعث حرکت روان شفت می‌شوند.
کاسه‌نمد یا آب‌بند (Seal) – جلوی نشتی مایع خنک‌کننده را می‌گیرد.
پولی یا چرخ‌دنده – نیروی چرخش را از تسمه یا زنجیر تایم یا دینام دریافت می‌کند.
عملکرد واترپمپ چطور است؟دریافت نیرو
واترپمپ در بیشتر خودروها با تسمه دینام یا تسمه تایم می‌چرخد. در برخی مدل‌های جدید، ممکن است به‌صورت الکتریکی کار کند.
گردش مایع خنک‌کننده
پروانه با چرخش سریع، مایع ضد یخ را از رادیاتور می‌گیرد و وارد مسیر کانال‌های آب موتور می‌کند.
برگشت به رادیاتور
پس از جذب حرارت موتور، مایع دوباره به رادیاتور برمی‌گردد تا خنک شود. این چرخه مرتب تکرار می‌شود.
علائم خرابی واترپمپنشتی مایع خنک‌کننده از جلوی موتور یا زیر واترپمپ
صدای غیرعادی مثل سوت یا غرغر از سمت تسمه دینام
بالا رفتن دمای موتور بدون دلیل ظاهری
لرزش یا گیرکردن پولی واترپمپ
زنگ‌زدگی یا جرم‌گرفتگی روی بدنه واترپمپ
عمر مفید واترپمپعمر متوسط واترپمپ در خودروهای معمولی حدود 80 تا 120 هزار کیلومتر است. اما کیفیت قطعه، نوع مایع خنک‌کننده و شرایط رانندگی، این عدد را تغییر می‌دهد.
نکته مهم این است که معمولاً در زمان تعویض تسمه تایم، واترپمپ هم عوض می‌شود چون باز و بسته کردن دوباره سیستم، هزینه‌بر است.
نکات مهم برای افزایش عمر واترپمپهمیشه از مایع خنک‌کننده استاندارد و ترکیب درست ضد یخ/آب مقطر استفاده کنید.
سطح مایع را مرتب چک کنید و از کارکرد موتور با کمبود مایع خودداری کنید.
تسمه‌ای که واترپمپ را می‌چرخاند باید سالم و بدون ترک باشد.
از رانندگی طولانی در حالت جوش آوردن موتور پرهیز کنید.
عواقب خرابی واترپمپاگر واترپمپ از کار بیفتد:
دمای موتور به سرعت بالا می‌رود.
واشر سرسیلندر می‌سوزد.
سرسیلندر تاب برمی‌دارد یا حتی موتور گیرپاژ می‌کند.
یعنی یک قطعه کوچک می‌تواند منجر به تعمیر اساسی موتور شود.
جمعبندیواترپمپ یکی از قطعات حیاتی موتور است که وظیفه خنک نگه داشتن آن را دارد. بی‌توجهی به نشانه‌های خرابی، می‌تواند هزینه‌های سنگینی روی دست شما بگذارد. توصیه می‌شود هنگام تعویض تسمه تایم یا مشاهده اولین علائم خرابی، این قطعه را با نمونه اصلی و باکیفیت جایگزین کنید.
